شب يلدا يا شب چله يکي از کهن‌ترين جشن‌هاي ايراني است.
در اين جشن، طي شدن بلندترين شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نيم‌کره? شمالي، که مصادف با انقلاب زمستاني است، گرامي داشته مي‌شود. نام ديگر اين شب چِلّه ميباشد، زيرا برگزاري اين جشن، يک آيين ايراني‌است. يلدا به زمان بين غروب آفتاب از 30 آذر يعني آخرين روز پاييزتا طلوع آفتاب در اول ماه دي يعني نخستين روز زمستانگفته مي‌شود. خانواده‌هاي ايراني در شب يلدا، معمولاً شامي فاخر و همچنين انواع ميوه‌ها و رايج‌تر از همه هندوانه و انار را مهيا و دور هم سرو مي‌کنند. پس از سرو تنقلات، شاهنامه‌خواني، قصه‌گويي بزرگان خانواده براي ديگر اعضاي فاميل و همچنين فال‌گيري با ديوان حافظ رايج است.
تاريخچه شب يلدا :
اجداد ما اين شب را تا به صبح به جشن و پايکوبي به گرد آتش مي‌پرداختند؛ بر خواني الوان از ميوه‌هايي چون هندوانه، خربزه، انار، سيب، خرمالو و به مي‌نشستند. هرچند که زندگي ماشيني و گرفتاري‌هاي روزمره ، موجب ايجاد فاصله ميان مردم ايران با سنت‌ها و آيين‌هاي گذشته شده، اما هنوز هم جلوه‌هايي از سنت‌هاي ويژه‌ي ايران باستان در ايامي مانند شب يلدا به چشم مي‌خورد. جشن يلدا در ايران امروز نيز با گرد هم آمدن و شب نشيني اعضاي خانواده و اقوام در کنار يکديگر برگزار مي‌شود. آيين شب يلدا يا شب چله، خوردن آجيل مخصوص، هندوانه، انار و شيريني و ميوه هاي گوناگون است که همه جنبه‌ي نمادي دارند و نشانه‌ي برکت، تندرستي، فراواني و شادکامي هستند. در اين شب هم مثل جشن تيرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روي پوکي و يا پُري آن، آينده‌گويي مي کنند؛ بزرگان نيز با داستان سرايي و متل‌گويي، کوچکترها را بر سر ذوق مي‌آورند. گذشتگان ما، تمام شب را در پرتو چراغ و نور و آتش مي‌گذراندند تا اهريمن فرصت دژخويي و تباهي نيابد.آداب و رسوم شب يلدا :
قصه گويي يا قصه خواني در شب يلدا
همچنين در بيشتر شهرهاي ايران قصه گويي و نقل خواني در شب چله رسم است. بزرگترها در اين شب حکايت ها را خوانده و کوچکترها گوش فرا مي دهند. اين قصه خواني در يلدا، شيريني خاصي دارد و باعث مي شود که افراد خانواده بيشتر دور هم جمع شوند.
فال حافظ و شاهنامه خواني:
از رسم و رسومات بي نظير شب يلدا، «فال حافظ گرفتن» است. اگر رسم‌ها و آيين‌هاي ديگر يلدا را ميراثي از فرهنگ چند هزار ساله بدانيم، ولي فال حافظ گرفتن در شب يلدا در سده‌هاي اخير به رسم‌هاي شب يلدا افزوده شده است. شاهنامه خواني و قصه گويي پدربزرگ و مادربزرگ دور کرسي براي کوچکترها نيز، از آيين‌هاي يلدا است که خاطرات شيريني براي بزرگسالي آنها فراهم مي‌آورد.
ميوه هاي شب يلدا:
هندوانه: هندوانه يادآور گرماي تابستان و حرارت خورشيد است. باور قديميان بر اين بوده که اگر مقداري هندوانه در شب يلدا بخوريد، در سراسر زمستان، سرما و بيماري بر شما غلبه نخواهد کرد و اين باور، با خواص هندوانه که سرشار از ويتامين هاي a و b و c است، مطابقت دارد. هندوانه همچنين قاچ‌هاي مدور مي‌خورد و چون خورشيد، يادآور گرماي تابستان و فرونشاندن عطش است.
انار: اين ميوه در سفره شب يلدا نماد شادي و زايش و تولد است. انار ميوه‌اي خون ساز است و به کساني که رنگ پريده و ضعيف هستند، توصيه مي‌شود آب انار بنوشند. سيستم دفاعي بدن را تقــويت مي‌کند و موجب افزايش انرژي و تصفيه خـون مي‌شود و رنگ و روي کسي را که آب انار مي‌خورد، زيبا و شاداب مي‌کند؛ به همين دليل انار را نماد زايش و شادي مي‌دانند.
ميوه خشک : در برخي مناطق کشور، از ميوه خشک نيز در کنار آجيل شب يلدا استفاده مي شود. ميوه هاي خشک منبع غني ويتامين هاي A ، B و املاح معدني مانند آهن، فسفر، پتاسيم و غيره هستند. اين نوع از ميوه ها به راحتي هضم شده و باعث تصفيه خون و پاکسازي معده و روده مي گردند.آجيل: آجيل شب يلدا شامل پسته، بادام، فندق و گردو است و در بعضي مناطق از ميوه‌هاي خشک نيز به عنوان آجيل شب يلدا استفاده مي‌شود. دانه‌هاي آجيل سرشار از کالري و ويتامين و مواد معدني هستند و نمي گذارند افراد پوستشان خراب شود، ريزش مو بگيرند، افسرده شوند يا قدرت بينايي‌شان کم شود. البته اين به شرطي است که در مصرف آن زياده روي نکنند و خيلي هم شور نباشند و الا موجب چاقي و افزايش وزن مي‌شود!
سفره شب يلدا، «ميَزد» (Myazd) نام داشت و شامل ميوه‌هاي تر و خشک، نيز آجيل يا به اصطلاح زرتشتيان، «لُرک» (Lork) که از لوازم اين جشن و وليمه بود، به افتخار و ويژگي «اورمزد» و «مهر» يا خورشيد برگزار مي‌شد. اين سفره جنبه‌ي ديني داشته و مقدس بود و از ايزدِ خورشيد، روشنايي و برکت مي‌طلبيدند تا در زمستان به خوشي سر کنند و محتويات سفره تمثيلي از آن بود که بهار و تابستاني پربرکت داشته باشند.
در ادامه نمونه هايي از سفره شب يلدا جهت ايده گرفتن شما عزيزان فراهم آورده ايم.
منبع : https://haftoyek.com
بهترین راهنمایی برای جمع و جور کردن لوازم ارایش برای مسافرت